köpek kızağı ne demek?

Köpek kızağı, bir ya da birkaç, hatta bir düzine kızak köpeğinin çektiği buz ya da kar üzerinde ulaşımı sağlayan kızak. Köpek kızaklarını esas olarak Arktika'nın Eskimolar, Çukçiler, Koryaklar, Samoyedler gibi yerli halkları kullanır. Subarktik Kızılderililerinden bazıları sonradan kullanmaya başlamıştır. Günümüzde spor amaçlı kızaklı köpek yarışında da kullanılır. Çekim köpeği olarak daha çok Sibirya haskisi ile Alaska malamutu ırkından işçi köpek tercih edilse de Samoyed köpeği gibi karlı ortama alışkın köpek ırkları da kullanılır.

Tarih

Alaska

Köpek kızakları esas olarak Eskimoların en eski ve yaygın ulaşım ve taşıma aracıdır. 19. yüzyılda İç Alaska'ya gelen Avrupalı kürk tüccarlarının gözlemlerine göre köpek kızağı yalnızca Eskimolar ile Eskimolara komşu olan Koyukon, Değinak ve Holikaçuk gibi Alaska Atabaskları kullanıyordu. Bunlar köpek kızaklarını Yupik ve Eskimo komşularından öğrenmişlerdir. Zira Guçin, Aşağı ve Yukarı Tanana, Ahtna ve diğer Atabasklar köpek kızağını kullanmaz, kızak ve tobaganlarını kendi elleriyle çekerler, köpekleri daha çok sırtında yük taşıyacak hayvan olarak kullanırlardı¹. Köpekler Alaska Atabaskları için at gibidir, fakat çekim hayvanı değil yük hayvanı olarak iş görürdü. Rengeyiği derisinden yapılan ve köpeklerin sırtına bağlanıp yüklenen çantalara köpek çantası (dog packsack) denir ve içine taze ya da kurutulmuş et veya derileri koyarak kamp ya da köye taşıtılır. Bu köpek çantalarına Alaska'da Guçin, Koyukon, Tanana ve Denağinalarda, Kanada'da ise Han, Tuçon ve diğer Batı Kanada Atabasklarında rastlanır². Alaska'da köpek kızaklarının yapımında huş kabuğu yaygın biçimde kullanılır.